Ludzie, którzy nigdy nie szukali pomocy psychologicznej, często nie mają pojęcia, czym różni się psycholog od psychiatry. W rzeczywistości, pomimo podobieństwa nazw, zawody te różnią się znacząco.
Psychiatria bada choroby psychiczne, a psychologia naturalne mechanizmy psychiki i rządzące nią prawa. Różnice między psychologiem i psychiatrą można wskazać w kilku podstawowych kwestiach – statusie zawodowym i kompetencjach, rozwiązywanych problemach oraz stosowanych metodach.
Pierwszą rzeczą, która różni psychologa od psychiatry, jest zakres kompetencji.
Przede wszystkim psycholog nie musi mieć wykształcenia medycznego i nie jest lekarzem. Nie diagnozuje i nie leczy zaburzeń, ale może stawiać diagnozy psychologiczne. Nie może natomiast przepisywać leków na receptę. Rola psychologa sprowadza się do pomagania pacjentowi w rozwiązywaniu problemów i konfliktów, a także radzeniu sobie z różnymi trudnymi doświadczeniami.
Natomiast psychiatra jest lekarzem, który może diagnozować zaburzenia i choroby, a także je leczyć. Ma również prawo przepisywać leki na receptę.
Kolejną kwestią, która może pomóc nam zrozumieć różnicę między psychiatrą i psychologiem, są problemy, których rozwiązaniem zajmują się obaj specjaliści.
Głównym zadaniem psychologa jest pomaganie ludziom, którzy stanęli w obliczu różnych trudności życiowych oraz stawianie diagnoz psychologicznych. Dlatego do psychologa zwracają się osoby zdrowe i bez zaburzeń, które znalazły się w kryzysowej sytuacji, której nie potrafią pokonać samodzielnie. Psychologowie mogą nam pomóc m.in.:
Istnieje dokument zwany „Kodeksem Etyczno-Zawodowym Psychologa”, na którym opiera się działalność zawodowa tych specjalistów.
Psychiatra ma inny zakres kompetencji zawodowych i możliwości działania. Leczy poważne zaburzenia psychiczne, często współpracuje z pacjentami przebywającymi na leczeniu w zamkniętych klinikach. Psychiatrzy pracują z takimi problemami jak:
Normy i zasady pracy psychiatrów ustala Światowe Stowarzyszenie Psychiatryczne.
Ponieważ działalność psychologa to w głównej mierze konsultacje i wspieranie pacjenta, to stosowane przez niego metody polegają przede wszystkim na obserwacji i wywiadzie, a także na przeprowadzaniu testów, ankiet czy eksperymentów. Dzięki nim psycholog zbiera dane na temat pacjenta, dokonuje ich analizy i stawia diagnozę psychologiczną. Aby pomóc pacjentowi, psycholog może zlecić mu wykonywanie w domu jakichś ćwiczeń, np. relaksacyjnych.
Psychiatra w swoim arsenale metod ma oczywiście leczenie terapeutyczne lekami (np. środkami uspokajającymi lub antydepresantami). Oprócz tego może wykorzystać różne rodzaje psychoterapii (terapię zajęciową, terapię rodzinną itp.), zabiegi chirurgii psychiatrycznej, a także elektrowstrząsy.
Znamy już różnicę między psychiatrą a psychologiem, jednak wśród specjalistów, zajmujących się badaniem psychiki i leczeniem jej zaburzeń, musimy wymienić jeszcze jednego – psychoterapeutę.
Psychoterapeuta łączy w sobie kompetencje i możliwości psychiatry oraz psychologa. Może przepisywać leki, stosować terapię, a także korzystać z metod analizy psychologicznej. Dlatego uzupełniające kursy ze specjalizacji psychoterapeutycznej najczęściej robią psychologowie, choć mogą to być także absolwenci innych kierunków humanistycznych i medycznych.
W zakresie rozwiązywanych problemów psychoterapeuta jest bliski psychiatrze, choć najlepiej zwracać się do niego w przypadku łagodniejszych zaburzeń, jak np. zaburzenia snu lub odżywiania, zachowania obsesyjno-kompulsywne, fobie czy objawy psychosomatyczne.
Zdjęcie główne: Alicia Christin Gerald/unsplash.com
